Równowaga kwasowo-zasadowa jest istotnym czynnikiem prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych w organizmie. Kiedy do organizmu dostaje się zbyt wiele składników o działaniu kwasotwórczym (na przykład wraz z dietą), w wyniku trawienia oraz przemian tych pokarmów pojawiają się we krwi substancje kwaśne (zwane kwaśnymi produktami przemiany materii), z których neutralizowaniem organizm czasem może sobie nie radzić. Co może prowadzić do nadwagi, osłabienia kondycji skóry, włosów i paznokci, ale również do uczucia zmęczenia.
W regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej organizmu bierze udział wiele układów, jednak główną rolę przypisuje się:
- Układom buforowym krwi i komórek – głównie bufory: wodorowęglanowy, hemoglobinianowy, fosforanowy, białczanowy. Zasada działania buforów polega na tym, że pojawiający się w krążeniu lub w komórkach nadmiar substancji kwaśnych zostaje związany i zneutralizowany, co powoduje, że pH nie zmienia się.
- Płucom – które dzięki regulacji wydalania gazowego dwutlenku węgla regulują także gospodarkę kwasowo-zasadową.
- Nerkom – w których następuje wydzielanie substancji kwaśnych i ich wydalanie z moczem. Nie powinien więc dziwić fakt, że odczyn moczu jest w prawidłowych warunkach niższy niż odczyn krwi (pH około 6).
Należy również pamiętać, że na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej wpływ może mieć dieta – spożywany przez nas pokarm może powodować powstawanie w organizmie kwaśnych produktów przemiany materii, które dostają się do krwi i mogą wpłynąć na gospodarkę kwasowo-zasadową organizmu. Ponadto wpływ na równowagę kwasowo-zasadową mogą mieć: używki – alkohol, kawa i herbata; odwodnienie organizmu, stosowanie różnych diet odchudzających, sytuacje stresowe, nadmierne stosowanie leków, brak ruchu i jego nadmiar – skutkujący wyczerpaniem organizmu i przejściem na metabolizm beztlenowy, którego jednym z produktów jest kwas mlekowy.
Równowaga kwasowo-zasadowa może wpływać na m.in.:
- zachowanie zdrowych włosów, skóry i paznokci
- zachowanie prawidłowej masy ciała
- zachowanie zdrowych kości
- zmniejszenie uczucia zmęczenia i znużenia.